Rusya ile bir dönem el değiştirip duran ve Rus kültüründen oldukça etkilenen Kars, Ardahan, Batum gibi illeri kapsayan bölgede 20. yüzyılın başında, Türkiye Cumhuriyeti'nin de kuruluşundan önce, bolşevik düşünce etkilenimli demokratik ve çoğulcu niteliklere sahip Cenub-i Garbi Kafkas Cumhuriyeti'nin ilanını inceleyen kitabın yazarı daha baştan haklı olarak dönemin Ermeni, Azeri, Gürcü ve Rus kaynaklarından da faydalanılması gerekliliğini beyan ederek tarihimizin unutulmuş bir süreci için işin daha başında olunduğunu kasdediyor. Oldukça kısa bir dönem yaşayabilen ve bence gereğinden fazla önem addedilen bu yerel hükümetin kısıtlı bir entellektüel çevre tarafından yönlendirildiği anlaşılsa da yazar farklı bir düşünceye sahip. Kemalist cumhuriyetin Kars ve yöresindeki "aydın halk" ile zıtlık içinde olduğu düşüncesi kitabın içine yerleştirilmiş ana düşünce. Oldukça iddialı bir sav. Konu o kadar bilinmezlik sisiyle kaplı ki insan bir fikir oluşturamıyor aklında.
Kitabın ilginç konularından biri Rus döneminde yerleşen ve Ortodoksluğun farklı bir koluna ait inancı sahiplenen yirmi bin kadar Malakan Rus'un süreç içinde rolü. Ermeni yönetimine bağlandığı ve müslüman halkın zulme uğradığı dönemin ya da daha öncesi Güneybatı Kafkas Cumhuriyeti döneminde Ermeni yerleşiklerin ve temsilcilerinin bu devlet karşısındaki tutumları ise eksik kalan mevzular olmuş.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder