Anton Çehov - Bütün Oyunları 2: Vişne Bahçesi

Everest Yayınları Çehov'un öykülerini olduğu kadar oyunlarının da tümünü cilt cilt yayınlıyor. En bilindik oyunları Martı, Üç Kız Kardeş ve Vişne Bahçesi'nin yanısıra Jübile adında kısa bir güldürüyü de içeriyor bu cilt. Baştan söyleyeyim, tiyatroya bir türlü kanım ısınmamıştır. Yine de bu örnekte olduğu gibi okuması bir nebze daha keyifli. Anlamadığım şekilde bu oyunlar güldürü alt başlığıyla tanımlansa da trajik yanları ağır basıyor. Ya da benim mizah anlayışım yok ki bu da bir dereceye kadar doğru.
Jübile, bir banka müdürünün kendi için hazırladığı ödülü delegelerin elinden alacağı vakit tam da yazımını huysuz yardımcısına devrettiği konuşmasını yetiştirmeye çalışırken uzun yoldan dönen eşinin bitmek tükenmek bilmeyen dırdırıyla bir de üstüne üstlük laftan anlamayan yaşlı bir kadının  çenesiyle baş edememesi üzerine kurulu Olacak O Kadar tadında bir oyun. Martı ise yaşlı bir tiyatro oyuncusunun oğlunun modern sanat anlayışının ailesiyle ters düşmesi, annesi tarafından hakir görülmesini işliyor. Ayrıca diğer oyunlarda olduğu gibi onun sevdiği bir başkasını, o başkası ise ötekini, öteki ise başka birini, o başka biri ise gelip bu oğulu sevdiği yani bütün mahalle kalp kırıklığı ismindeki bir dönme dolap içinde tur atıyor. Nihayetinde genç intihar ediyor.
Üç Kız Kardeş babalarını kaybetmiş ve hayatta kendi yollarını izlemeye çalışan üç kız kardeşin taşra kenti sıkıntısını işliyor. Babalarının asker arkadaşları ile birlikte farklı ve ilginç karakterler üzerinden gerilimli çözülmeyen ilişkiler daha da düğüm oluyor. Ümitsizlik en sonunda kabullenme getiriyor, en yüksek idealler de sis oluyor dağılıyor. Son oyun Vişne Bahçesi savurgan bir kadının ve kardeşinin tüm zenginliğini tüketmesi sonucu gözü gibi baktıkları çocukluk anılarıyla dolu bahçelerinin sonunda sonradan görme bir dostlarına satılıp yerine yazlık yapılmaya başlandığı ana tanık olmalarıyla sonlanıyor. Kölelik sonrasında çalışanlarına iyi ve eli açık davranması ile 'en iyisi bile' vurgusunun yapıldığı aristokrat ailenin değişime ayak uydurmaya dahi çalışmaktan kaçınarak olanlara teslimiyeti, yaşlı uşağın serflik dönemlerini öven mutasyona uğramış ruh hali, güzel günler göreceğiz tavrıyla sosyalist idealizmi temsil eden üniversite öğrencisi ve para kazanma uğruna çevreyi talan etme dahil gözünü hiç bir şeyden esirgemeyen burjuvazisi oyunun zamanın ötesine geçen temasını oluşturuyor.