Ian McDonald - Derviş Evi

Bilimkurgu türü içinde ödüllere de aday gösterilen bu ilginç kitap Türkiye'nin yakın geleceğini konu alıyor. Daha önce Brezilya ve Hindistan gibi diğer gelişmekte olan ülkeleri arkaplan olarak seçmiş olan yazar bu romanda nanoteknoloji ile jeopolitikayı birleştirmeyi başarıyor. Dahiyane bir şekilde bize özgü müthiş gözlemleri sunarken İstanbul'un yakın geleceğini şimdiki zamana kolayca taşıyabiliyor. Bazen aşırıya kaçtığı kültürel tanımlar, eminim yabancı bir okuyucuyu usandırıyordur, ile hikayeye konu olan bir çok kişisel hikaye birleşince zor bir okuma ortaya çıkıyor. Nanoteknolojiye olan merksızlığım da cabası. Dolaylı ya da dolaysız sonu bağlayacak bu hikayelerin bazılarının ilgi çekmekten uzak olduğunu da söylemek mümkün. Özer holdingdeki Adnan gibi. Genel değerlendirdiğimde ise okumaktan pişman olmadığım ilginç bir çalışma olarak fikrimi beyan edebilirim. Akılda kalacak mı? Zor.

spoiler

Taksim civarlarında Ademdede tekkesinde kalan bir grup insan üzerinden yükseliyor hikaye.
Tekke'de kendini mahallenin şeyhi ilan eden İsmet isminde bir adamla kalan Necdet, sadece bombacının öldüğü bir intihar eyleminin ardından kendini garip hissetmeye başlar. Geçmişinde psikopatlığa varan davranışları bu şeyhin himayesinde dizginlenmeye başlamış olan karakter patlama sonrası etrafta ecinnileri ve sonra da Hızır'ı görmeye başlar. Gaipten haber verdiği olur. Diğer yandan da yavaş yavaş aklı zayıflamaktadır. Aynı evde ailesi ile kalan sorunlu çocuk Can ise çeşitli hayvanların şeklini alabilen nanoteknoloji ürünü gözlem robotunu patlama sonrası suç mahalline gönderir. Kalbi heyecan kaldırmayacak derecede zayıf olduğu için kulağı tıpayla kapatılmış olan ve sağırlar okulunda öğrenim gören bu çocuk her yaşıtı gibi macera aramaktadır. Ve patlama yerinde gizlice olayı gözlemleyen başka bir robot tarafından kovalanınca işin içinde başka bir şey olduğuna kanaat getirir. Konuyu iyi geçindiği komşusu yaşlı Rum Yorgi'ye açar. 80'lerde sol hareket içinde bulunmuş olan ve o zamanki sevdiği ki darbe sonrası Avrupa'ya kaçan, Ariana için arkadaşlarına ihanet etmiş olan bu adam geçmişin hayaletleri ile yaşamaktadır. Ekonomi ile ilgili üniversitedeki görevinden emekli edilmiş olan bu zat kahvede diğer Rum arkadaşları ile takılmakta ve terör üzerine sanal borsa gibi bir şeyle uğraşmaktadır. Mahallede antikacı dükkanını işleten Ayşe efsanevi Balla Mumyalanmış Adam'ı bulmayı amaçlayan ve çok para getirecek bir iş üzerine eğilerek İstanbul içinde mistik bir yolculuğa başlamıştır. Biraz da çalıştığı Özer holdingin gaz borsasında katakulli işlerle yasaklı İran gazını pazarlamayı hedefleyen bir proje içinde milyoner olma hayalleri kuran kocası Adnan'a kendini ispatlamaya çalışmaktadır. Aile baskısını omuzlarında taşıyan Demre'li Leyla, akrabası Yaşar ve ortağı Aso'nun firmasında pazarlamacı olarak işe başlar. Bu firma nanoteknolojinin en ekstrem formundaki buluşu prototipe geçirmek için sponsor ve ortaklık arayışındadır. Bilgiyi insan DNA'sına yazmak. Yani dünyadaki tüm kitapları midende, müzikleri karaciğerinde saklamak gibi bir şey, anlayacağımız dille. Ama öncesinde yarısı kayıp minyatür Kuran'ın peşine düşmeleri gerekmektedir.
Üç aşağı beş yukarı hikayenin başlangıcı böyle. Ara aşamaları geçip sonlandırıyorum.
Necdet  halüsinasyon görmesine sebep olan bir tür terorist deneyin kurbanıdır aslında. Kendilerini tanrının mühendisleri olarak tanıtan bu grup Necdet'i , ellerindeki nano virüsü Avrupa'ya pompalayacak gaz gönderim merkezine kaçırır. Onları takip eden Can gördüklerini polise aktardığında kendini inandıramaz. Kulaklıkları felan atar, robotuyla tek başına Necdet'i kurtarma planına girişir. Ama Yorgi öncesinde devletin terör saldırıları ile ilgili senaryolar için çağrıldığı akademik bir grubun katıldığı toplantılarında bir binbaşıyı ikna etmeyi başarabilir. Oradan buradan bilgi kırıntıları ile komployu çözerken güvenlik güçlerini harekete geçirmeyi başarmıştır. Sonrasında ülkeye dönen Ariana ile yakınlaşır. Bu romanın sevdiğim bir tarafı sonunda herkes mutlu oluyor. Bu bir. İki: Can kurtarılıyor ve kalbine başka bir cihaz yerleştirilerek sessiz dünyadan kurtuluyor, küçük bir kahraman oluyor tabi. 3. Necdet kurtuluyor. Teröristler virüsü tam gönderiyorken gaz merkezi faaliyetini durduruyor. Çünkü Ayşe tutuklanıyor. Ne alakası var demeyin. Ayşe binbir mistik gizem peşinde Mumyayı bulmayı başarıyor. Ama ona bu görevi verenin polis olduğu ortaya çıkıyor ve tarihi eser kaçakçılığından tutuklanıyor. Kocası ise Turkuaz projesi sayesinde ekibi ile birlikte paraya konuyor, bu esnada da Özer holding'in kirli işlerini öğreniyor. Karısını kurtarmak için polisle işbirliği yapıp holdinge el konmasını sağlıyor. Firma faaliyetlerini durdurduğu ana denk geliyor bu olay. Ancak Leyla ve gittikçe yakınlaşmaya başladığı Kürt kökenli Aso tam da firmalarının büyük kısmını Özer holdinge satmaya karar vermişken oluyor bunlar. Firmaya ise Ayşe ve Adnnn ortak oluyor. 4.5.6. tabi sekreterler felan da var mutlu sona kavuşan 7,8.