Anton Pannekoek - Lenin'in Filozofluğu: Leninizmin Felsefi Temeli Üzerine Eleştirel Bir İnceleme

Konsey komünistlerinin önde gelen ismi A.Pannekoek tarafından yazılan bu kitabı fuarda Metis'in sarı etiketli kitaplarının arasından almıştım, sonuçta dağlara taşlara sığdırılamayan hatta pratikte reddedilse ya da aşılsa bile açık açık eleştirilemeyen tabu bir lider hakkında eleştirel bir kitaba rastgelmek (yine solcular tarafından yazılan) çok rastlanır bir durum değil.
Bülent Somay tarafından bugünle de bağlantı kurularak ortaya konan güzel bir girizgahdan sonra yazar Lenin'in Materyalizm ve Ampiriokritisizm adlı kitabına getireceği eleştirilere hazırlık olarak dönemin idealizmle dans eden burjuva materyalist filozofları Dietzgen, Mach ile Avenarius'un görüşlerini gözlem altına alıyor. Metafiziksel dualizmi ortadan kaldırarak tinsel etkileri yok etmeye çalırken Lenin gibi idealizme kaymakla suçladığı bu filozoflara baktığı pencereler ise Lenin'den tamamiyle farklı, hatta bu pencerelerin olduğu evler başka evler! Kısacası okuması da anlaması da bence ağır değerlendirmelerden sonra yazar, Lenin'in burjuva materyalizmini Marksizm adına sunduğunu ileri sürüyor ve diğeri de tarihsel, proleteryaya ait materyalizm olmak olmak üzere materyalizmi iki kısımda tasnif ediyor. Lenin'in Rusya özgülünde pratik kaygılarla geliştirdiği din karşıtı tutumunu da buna bağlayarak Rusya'ya özgü hatalı görüşlerin farklı koşullara sahip Avrupa'ya dikte edilmesi kınanıyor. Daha da ilginci Rus devrimi esnasında itici güç olan aydınların devrime kazandırılarak yeni öncü ve devrim sonrası iktidar için yeni yönetici sınıfı oluşturulma gayesiyle bu felsefenin Lenin'in ideolojisine temel oluşturulduğu tespiti yapılıyor. Kitabın sonunda farklı yazarlara ait 2 makalenin daha da iddialı bir şekilde ortaya koydukları gibi bu durum, devlet kapitalizmi olarak nitelendiriliyor.
İlerisi için ise bugün örgütsel olarak ölü konumda olan ve işçilerin işçi konseyleri gibi aşağıdan örgütlenmeleri ile doğrudan mücadele etmelerine dayalı konsey komünizmi sunuluyor.
Bildiğim kadarıyla ideoloji olarak konsey komünizmi var olmasa da etkileri günümüze kadar hem entellektüel anlamda hem de politik olarak devam etmiş durumda. Aslında böyle radikal mevzuları savunmasam da bu tarz ideolojik kitapları ufuk açıcı buluyorum. Her zaman dediğim gibi çözüm aşaması için olmasa bile, ah kapitalizmin ışıltılı dünyası!!, politik ya da iktisadi tespitler ve eleştiriler yönünden Marksizm hala aşılabilmiş değil.