12 Temmuz 2023 Çarşamba

Monteverdi - L'Orfeo (Gardiner, 1987)

 

Daha önce anlattığım sebeplerden dolayı operanın görselliğinin de önemine inanarak youtube'da temsilini de izlememe dayanarak ki elbette albüm kaydının sahnelenmesini bulmak imkansız, John Eliot Gardiner yorumunun parlaklığı ve dinamik ifadenin rahatlığı sebebiyle çok çok öne çıktığını söyleyebilirim. Gelelim besteci Claudio Monteverdi ve antik yunan mitolojisine dayanan Orfeus'un hikayesini konu alan operasına. 1600'lü yılların başında günümüzün operasının temel kaidelerini koyan bir çalışma. 1600'ler diyorum, barok dönem. Enstrümanlar bile farklı. Piyano yok, babası harpsikord var. Neyse ki bu kayıtta düzenlemelerin zamanına uygun yapıldığını duyma şerefine nail oluyoruz. Bugün de opera için önemli olan çalgıların belli duyguları temsil etmeye yönelik öne çıkarılması, orkestral düzen, bestenin bölümlenmesi gibi adımlar atılmış. Yapıt boruların çınladığı heyecanlı bir prologla başlıyor ve sık sık karşımıza çıkacak oldukça hoş ana motif melodisi ile eğlenceli, ağlamaklı bir şeyler anlatacağız, affola nazarında girizgah ardından hem Orfe hem karısı çobanlarla birlikte aşklarını dile döküyorlar. Temsilin çobanlardan müteşekkil korosu ile birlikte diyaloglardan çok seyirciye yüzü dönük anlatıcı ağırlıklı olması piyes tadı veriyor. Orfe karısının öldüğünü öğrendiğinde Hades'in ölüler dünyasına kaçak yollardan girer. Ölüm anını öğrendiğinde bana göre fazla sağduyulu hatta sonradan yapacaklarının tersine kabullenmiş bir müzikal performans sunuyor. Yeis, ısdırap ve şok herhalde. Ayrıca 2. sahnede patlayan güzel koronun bir tık fazla tekrarı sözkonusu. Hadesin eşi Orfe'nin aşkından etkilenerek kocasını ikna eder. Arkada yürüyen karısına bakmamak şartıyla Orfe ölüler dünyasından eşini alıp çıkabilecektir. Tabi ki eline yüzüne bulaştırır. Kaydın temposunun sonlara doğru oldukça ağırlaşması dikkat dağıtıyor. Ama 5. sahne senfonisindeki vokal performansında olduğu gibi dengeyi sağlama manasında  albüm hep can alıcı noktaları yakalamayı da başarmakta.

7,75/10

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder