20 Şubat 2023 Pazartesi

Bâki Asiltürk - Türk Şiirinde 1980 Kuşağı / Ecinniler 19. sayı ( 2000 Sonrası Türkçe Şiir)

 

Kategorileştirmeyi çok severim. Tarihe, coğrafyaya pek uyduramasam da siyasete ve edebiyata tabiri caizse cuk oturur. Böyle bir eser de ancak akademisyen kimlikli bir yazarın kaleminden çıkabilirdi. Bir kere kuşak kavramı baştan sorunlu. Ortak deneyimlere sahip benzer bir ortamda kişilikleri oluşmuş yazarlar aynı ekolü temsil etmeyebilirler ama kuşak olarak nitelendirilecek kadar ortak bir eğilim de gösteriyorlar. Ayrıca önceki kuşaklar hokuspokusla yok olmuyor, hala eser vermeye devam ediyor. Ben de böyle bir olguyu reddedenler arasında değilim. Ancak ederinden fazla değer paye verilmesine de karşıyım. Diğer yandan kuşak ve akımların, ekollerin de birbirine karıştırıldığı bir hakikat. 40'lar toplumcu şiiri, Garip akımı, 50'ler  İkinci Yeni, 70'ler toplumcu şiiri ve sonunda şiire, bireye, imgeye önem veren 80'ler kuşağı. Yazar da 80'lerde temsil bulan yönelimleri şairler üzerinden değerlendirerek öznel bir şekilde kategorize etmeye çalışmakta. İmge şiiri (Tuğrul Tanyol, Haydar Ergülen, Metin Celal, Mehmet Müfit, Enver Ercan, Oktay Taftalı, Seyhan Erözçelik, Ahmet Güntan, Sami Baydar, Nilgün Marmara), anlatımcı şiir (Şavkar Altınel, Roni Margulies), folklorik/mitolojik şiir (Yaşar Miraç, Adnan Özer, Hüseyin Ferhad, Murathan Mungan, Müslim Çelik), metafizik şiir (İhsan Deniz, Lale Müldür, Hüseyin Atlansoy, Ali Günvar, Mehmet Ocaktan, Osman Konuk, Gülseli İnal, Necat ÇAvuş, Arif Dülger), gelenekselci şiir (Osman Hakan A., Vural Bayadır Bayrıl, Sefa Kaplan), toplumcu şiir (Ahmet Erhan, Salih Bolat, Şükrü Erbaş, Akif Kurtuluş, Orhan Alkaya, Emirhan Oğuz, Nevzat Çelik, Hüseyin Haydar, Tuğrul Keskin, Ali Asker Barut) , beatnik-marjinal şiir (küçük İskender) , yeni Garipçi şiir (Sunay Akın, Oğuzhan Akay, Akgün Akova, Metin Üstündağ) gibi. Yazar eserin farklı baskılarında bazı şairlerin kategori değiştirdiğini belirtmekten geçemiyor. Kimse sonuçta kalıp gibi bir tarz içinde hareket etmek zorunda değil. Diğer bir zorluk da örneklemelerin yetersizliği karşısında tariflerin biraz soyut kalması. Eserde o kadar dipnotlu alıntı var ki yazar bu alıntılar vasıtasıyla konuşur  hale geliyor. Elbette dönemin dergileri, usta çırak ilişkisi bağlamında geleneğe bakış, toplumsal atmosfer gibi konular da es geçilmemiş.

Ecinniler kültür ve edebiyat dergisinin ocak-şubat sayısı ise benim açımdan tesadüfi bir şekilde 2000'lerin şiirini dosya konusu yapmış. Öncelikle shopier sitesinde pdf nüshaların da uygun fiyatla satışa çıkarıldığından bahsedelim. 2000'lere rengini veren kavramlar atomize bireysellik, deneysellik, yeni politik dil, neo epik ve lirik şiir olarak sıralanabilir. Kuşak içinde öne çıkan dergiler, yeniden keşfedilenler, şiir eleştirisi, kadın şairler makalelere konu edilen öğeler olarak yer bulmuş durumda. Daha da önemlisi 2000'ler ve modern şiir üzerine inanılmaz bir kaynakça sunulmuş. Ayrıca Nathalie Handal ile Hatun Arica Hilton'un aslı ingilizce olan şiirleri dikkat çekmekte.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder