10 Ocak 2023 Salı

Shostakovich - Symphony No. 5 in D minor Op. 47; Ballet Suite No. 5 From The Bolt Op. 27a (1989, Neeme Jarvi)

 

Rus milletini kendi halkımıza benzetiyorum sık sık. Elbette tarihi, kültürü birebir aynı değil. Ama çıkan sonuç, insanların halet-i ruhiyesi, milli karakteri pek bir benzer. En azından Avrupa ile kıyaslandığında durum bu. Dolayısıyla klasik müzik bestekarlarını da eserlerini de kendime daha yakın buluyorum. Bu cihette Şosta Usta biraz daha riskli bir isim. Modern denemeleri de çok seviyor. Bu yüzden resmi Sovyet çizgisi ile de çatışmış zamanında. Neyseki kendini Siberya'da bulmuyor ve bize güzel güzel besteler hediye etme fırsatını buluyor. Hatta bu 5. senfoni  postu kurtarmasını sağlayan en büyük etkenlerden biri oluyor. Simgesel bir temsilin gerilimli bir atmosfer ile yansıtıldığı yapıt daha ilk dakikarında etkileyiciliğini ortaya koyuyor. İlk hareketinde bazı anların belki Tarkan filmlerinde belki hatırımda kalan jinglelarda alıntılandığının farkına varıyorum. Benzer hissiyat ara ara akış boyunca hissediliyor. Gerilimin ve hüznün büyük bir coşkuyla patladığı dinamik bir seyir izleyen hikaye anlatımına dayanan bu yaklaşım büyük bir kolaylıkla ve keyifle dinleniyor, tam da Sovyet yöneticilerinin istediği gibi dinleyeni farklı duygularda konuk ederek nihayetinde olumlu bir yöne sevkediyor. Sonlardaki şaşayı biraz fazla buluyorsanız ki Jarvi şefliğinde İskoç Ulusal Orkestrası da bu kayıtta elini hiç esirgemiyor, bunun da postu kurtarma telaşındaki ustanın özellikli bir seçimi olduğunu bilmeniz gerekir. 

Bestecinin ilk eserlerinden Bolt (Cıvata) balesi için süit de hareketli bir eser olarak 5. senfoniye uygun düşmekte. Komik ve alaycı biraz hafif bir tarafı var yapıtın. Çalıştığı fabrikayı sabote etmeye çalışan tembel bir gencin macerasının temsili elbette dönemin yetkililerinin tepkisini kısa sürede çekmiş. Özellikle kemanlarda Çaykovski'de de duyduğum Rus'luk hali burada da mevcut. Yerel ezgilere başvurulması da kan kaynatan diğer bir etken. Uzun lafın kısası birbirini tamamlayan bu iki eser klasik müziğe uzak insanların dahi hoşuna gidebilecek sürprizler içeren üst kalitede bir dinleti sunmakta.

8,75/10

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder