8 Temmuz 2018 Pazar

Tchaikovsky - Symphonies Nos. 4, 5 & 6 "Pathétique" (1987)

Bestecinin son dönem senfonilerini içeren çift sidilik bu kaydın senesinden de emin değilim. Sürekli yeniden mikslenerek, düzenlenerek farklı kapaklarla çıkmasından mütevellit hangi seneye kadar gider orijinali bilmiyorum. Dinlediğim versiyon 87'ye ait yalnız. Rus kültürü aideyitini paylaşmasından dolayı bestecinin ruhunu yansıtabilecek bir şef, Mravinsky orkestrayı yönetmekte, Leningrad Filarmoni Orkestası'nı, Sovyetler'in çöküşünün ardından şehrin isim değişikliği orkestraya nasıl sirayet etti, onu da bilmem. Neyse 4. senfoni şaşaayı ayarında kullanan, belirgin temanın sık sık ziyaret edildiği hoş bir çalışma. Çaykovski'yi severim. Biraz dinleyicinin suyuna gitmek, huya göre şerbet vermek gibi bir huyu var diye kafamda bir sanı oluşuyor. Bu da kulağı teknik seviyede gelişmemiş ortalama dinleyiciye, benim gibi büyük bir kolaylık. Ana tema da bana hissettirdikleri heyecen, umut, beklenti, pozitif duygular. Temiz üflemeli çalgılar bu duyguları uyandırmakta. Resmi olarak belirlenen tema ise Kader imiş bu senfoni için. Çalkantısı ile doğru hissiyatı geçirmektedir, efendim. Fakat besteleniş açısından biraz inceliklerden ziyade doğrudan aksiyona dayanan, züccaciye dükkanında etrafına bakmadan, cam şişeleri sallandıra sallandıra dolaşan ve kilo problemi yaşayan teyzelere benzettim bu çalışmayı. Bu teyzeler dükkandan çıktığında da pek atik pek cevval olurlar.
Beşinci senfoni orkestral açıdan bir önceki kadar güçlü olsa da, Mravinsky'nin de katkılarıyla osla gerek, mod daha karamsar ve dramatik. Şen şakrak anlar kaybolmuş durumda. Ana tema da sinematik ve hatta Star Wars'un temasındaki gibi dramatik birikim duyulabiliyor. Allegrosunda vals tınıları alttan işlenmiş. Son hareketi ise bir mücaledeyi simgeleyen zıt seslerin içiçe geçtiği bir çalışma. Son senfoniye gelince ister istemez bu son üç senfoninin birbiri ile alakalı olup olmadığını merak ediyorsunuz. Dramatik taraf gittikçe artıyor, mücadele şiddetleniyor ve ağır atmosfer elle tutulur hale geliyor. Ölüm temasının hakim olduğu söylenmekle beraber tüm hareketleri ile birlikte düşündüğünüzde yine kaderin, belki de sevgiyi belirten ılık tonların, kabullenişin de seslerini bulmak mümkün.Hatta aynı hareket içinde bile farklı ve zıt duyguların birikimi tam da neden senfonileri dinlemekte zorlandığımın cevabı oluyor. 6. senfoninin isimlendirmesi de ayrı bir hikaye, Rusça arzulu, tutkulu anlamına gelen patetik, Fransızca da duygusal, ağırbaşlı anlamıyla yer bulmuş ve böyle devam etmiş. Diğer bir not da bestecinin en iyi çalışmalarından biri kabul ediliyormuş. Bunda Rus fevriliğinden bir ölçüde kurtulması yatıyor olabilir.

8,0+/10

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder