Ortadoğu'nun Yok Olan Dinlerine Yolculuk altbaşlığını taşıyan bu eseri kaleme alan kişi bir çok dili profesyonel şekilde konuşabilen İngiliz bir diplomat. Büyük ihtimalle de istihbarat elemanı gibi bir izlenim edindim. Bu coğrafyada hala hayatta kalabilmiş, son yıllarda yaşanan trajik olaylara rağmen, farklı dini toplulukları modern bir seyyah gözüyle okuyucuya yansıtıyor. Tam da bu arada tercüme yada son okumada sıkıntılar olduğunu belirtmeliyim. Yayınevi Koç Üniversitesi olunca daha iyisi yapılabilirdi. Okuduğum cümleyi net anlayabilmek için sık sık geri dönmek zorunda kaldığımı belirtmem gerekli. Kaynakçada belirttiği zengin kitaplara, tarihe ve kültüre hakimiyeti konusunda şüphe bırakmayacak bir izlenim bırakan yazar, her nedense bu toplulukların öğretilerini açığa vurmada elini sıkı tutmuş. Bu da öğretilerin ruhban sınıfça şiddetli bir şekilde korunduğu yarı gnostik Dürzi ve Yezidi toplum kurallarını, bilgisi olsa da ifşa etmeme kaygısı demek. Ama kitabı okuduktan sonra şuna da inandım, öğretilere verilen gizlilik maskesinin ardında belki de pek bir şey yok. Bahsi geçen toplumlar dışında Mandayyalar, Koptlar, Halaçlar, Zerdüştler ve Samiriyeliler konu edilmiş. Ama farklı Arap hristiyan mezhepleri ve Maruniler ile Suryaniler, Detroit diaspora cemaatlerinin anlatıldığı bölümde kısaca geçilmiş. Bahai gibi görece yeni grupların da bahsi geçmemesi kitabın kapsamı ile ilgiliyken Nusayriler, Aleviler, Ehli Hak ve Şabaklar gibi Ortadoğunun ortodoks olmayan inanç sistemleri belki de İslam ile bağlantıları hala var olduğundan belki de yazarca yeterince eski bulunmadığından dolayı eserde kendine yer bulamamış. Mevcut haliyle eser, derin bilgi bombardımanına tutmamakla birlikte öğretici, ufuk açıcı bir perspektif sunuyor. Diğer yandan da baskı altındaki bu toplulukların sesi olmak gibi bir miktar boynunu aşan bir rol üstlenmeye çslıştığı çok belirgin.
